DAHİLİ TIP BİLİMLERİ

Önsöz
Aşıların ilk uygulamasının, çiçek hastalığına karşı Çin veya Hint eski uygarlıklarına dayandığı bugün genel olarak kabul edilmektedir. En kadim uygarlıkların beşiği olan Anadolu’da da hastalıklardan korunmanın, modern aşı uygulamalarının başlangıcı olacak çiçek hastalığına karşı bir İngiliz Büyükelçisinin eşinin kendi ülkesine yazdığı mektuplarda ne kadar köklü olduğu kayıt altına alınmıştır. Gerek Osmanlı İmporatorluğu, gerekse Milli Mücadele döneminde ve gerekse genç Türk Cumhuriyeti’nin aşıyı üretmeye dönük çabaları ve bağışıklama uygulamaları ile elde edilen başarılarise ülkemizin aşıyı ne kadarsahiplendiğinin bir göstergesi olarak değerlendirilebilir. Aşı ve Bağışıklama Kitabımız ile, bilebildiğimiz kadarı ile, bu kadar geniş şekli ve farklı bakış açıları ile ilk kez basılı olarak ülkemizin aşı tarihini ele alma fırsatımız oluyor. Özellikle aşı tereddütünün konuşulduğu bu dönem içerisinde ülkemizdeki tarihsel sürecini bilmenin önemi daha da artmakta iken alanında en yetkin kişilerin sunmuş oldukları bilgilerise bize güç sağlayacaktır. 1700’lü yılların sonlarında Güney İngiltere’de doktorluk yapmakta olan Edward Jenner’in ilk çalışmaları ile modern aşı uygulamalarının başladığını ancak ondan yaklaşık 100 yıl sonra mikrobiyoloji ve aşı alanının en büyük isimlerinden kimyager Louis Pasteur’ün ikinci aşıyı insanlığın hizmetine sunduğunu belirtirsek yavaş ancak emin adımlarla yola çıkıldığını da eklemek hatalı olmayacaktır. Edward Jenner ile çiçek hastalığından korunmanın mümkün olduğunu ve çiçek aşısı ile 500 milyondan fazla insanın sağ kalımınısağladığını düşündüğümüzde de aşıların sağlığımıziçin ne kadar değerli olduğunu biraz olsun göre bilme fırsatımız da olmakta. 1900’li yılların ilk yarısında ise 6 farklı aşının klinik kullanıma sunulması ile bağışıklama uygulamalarının genişlemesi ise sağ kalım şansımızı ve sağlıklı daha uzun ömürleri mümkün kılmıştır. Bugün ise 50’nin üzerinde farklı etken veya etken suşlarına karşı aşı klinik kullanıma girmiş olması ve bağışıklamanın kendine has kurallarının varlığı ise aşı ve bağışıklama alanının temel tıbbın en önemli konularından birisi olmasını da sağlamıştır. Biz bu düşünce ile kitabımızı hem bu alana gönül veren hem koruyucu sağlık hizmetlerinin sağlığı olmaz ise olmazı olduğu düşüncesi ile sağlık hizmetlerini sunmaya çalışan tüm sağlık çalışanlarına kaynak ve destek olması amacı ile hazırlayalım istedik. Aşı uygulaması aslında sadece kişinin veya o kişinin yakın çevresi, ailesi için değil toplum sağlığı için de önem taşımakta. Çiçek hastalığının dünyadan eredike edilmesi, çocuk felcinin, kızamığın, Haemophilus influenza tip b’nin neden olduğu menenjitin artık nerede ise görülmez olması aşı ve bağışıklama uygulamaları ile mümkün olmuştur. Aşı ve Bağışıklama Kitabı ile de aşıları ayrı ayrı ele alarak, hem pratik, güncel uygulama bilgilerini hem de detaylı aşı içeriklerinden uygulama kurallarına kadar her yönü ile aşılarla ilgili bilgileri paylaşalım istedik. Kitabımızı belki genel olarak; ülkemiz aşı ve bağışıklama tarihçesi, aşı üretim–denetim ve kullanıma sunulma kuralları, bağışıklama genel kuralları ve aşı şemaları, ayrı ayrı aşıların yer aldığı en geniş bölüm, aşıların özel kullanım durumları, ülkemiz aşı ile önlenebilir hastalıklar için planları, aşıların istenmeyen etkileri ve takibi, aşılar ile ilgili iddialar ve aşı ile ilgili genel olarak sağlık çalışanları dışındaki kişiler ile nasıl bilgi paylaşılabileceğine yönelik pratik bilgilerin yer aldığı bölümler şeklinde kısımlara ayırabiliriz. Aşı ve Bağışıklama Kitabı, bu alana gönül vermiş ve kendi alanlarında söz sahibi olan en yetkin yazarlar sayesinde sizlere ulaşmakta, yazarların ortak amacı ise sağlıklı bir geleceğin temellinin en önemli taşı olan aşılar ile ilgili bilgilerin en yalın şekli ile paylaşımı. Sizlerden ricamız önerilerinizi bizlere iletmeniz.
Teşekkürlerimiz ve Saygılarımızla,
Editörler adına,
Prof. Dr. Ateş KARA
Yaşamımıza değer katan, bizlerin başarılarının gerçek sahipleri olan hayatımızdaki kadınlara, annelere, eşlere ve tabii ki kızlarımıza, Sonsuz teşekkürler…